W przypadku drugiej umowy zlecenia może powstać zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym zostały uregulowane w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 6 ust.1 pkt 4 wymienionej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Polski są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług do której zgodnie z kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz z osobami z nimi współpracującymi, o ile nie są uczniami szkół ponadpodstawowych lub studentami do ukończenia 26 lat.

W przypadku gdy zleceniobiorca zawarł kolejną umowę zlecenia z podmiotem innym niż zleceniodawca powstaje zbieg tytułów podlegania ubezpieczeniom społecznym. W przypadku zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych obowiązuje reguła, że zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym z tej umowy zlecenia, która została zawarta najwcześniej. Oznacza to, że oskładkowany będzie przychód tylko z jednej umowy zlecenia – jednak nie zawsze tak może być.

W celu rozstrzygnięcia zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych konieczne jest posiadanie wiedzy o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, który zleceniobiorca faktycznie uzyska za dany miesiąc z poszczególnych umów zlecenia. Brak obowiązku opłacania składek emerytalno-rentowych z tytułu kolejnej umowy zlecenia istnieje w przypadku gdy z tytułu pierwszej umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ww. ubezpieczenia nie jest niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę, tj. od 1 stycznia 2024 r. kwota ta wynosi 4242 zł.

Wobec tego gdy podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu z tytułu umowy zlecenia jest niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia to zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu również z drugiej umowy zlecenia. Zatem zakładając, że jeśli zleceniobiorca zawarł dwie umowy zlecenia z dwoma różnymi podmiotami ale podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych z żadnej z tych umów nie przekracza kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę to obydwie umowy zlecenia stanowią tytuł do ubezpieczeń emerytalno-rentowych.

Na podstawie art.9 ust.2 ww. ustawy zleceniobiorca może jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.

Wskazać należy, że zleceniobiorca objęty obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym może dobrowolnie na swój wniosek zostać objęty ubezpieczeniem chorobowym, natomiast ubezpieczenie wypadkowe jest obowiązkowe.

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO