Przekazanie samochodu w formie nagrody w organizowanych konkursach jest formą przeniesienia prawa do dysponowania nim jak właściciel. To wnioski z wyroku NSA wydanego w sprawie o sygn. akt I FSK 1539/13.
W rozpatrywanym stanie faktycznym chodziło o producenta stolarki okiennej i drzwiowej, który zorganizował dla swoich partnerów handlowych konkurs na największą liczbę zakupionych produktów. Zwycięzcy w poszczególnych kategoriach produktowych otrzymają nagrodę – samochód osobowy. Wcześniej spółka kupi auta i, jak zaznaczyła – nie będą one w żaden sposób używane przez firmę. Będą stały na parkingu w takim stanie, w jakim zostaną odebrane z salonu.
Spór dotyczył prawa do odliczenia podatku w pełnej wysokości w związku z zakupem samochodów osobowych przeznaczonych na nagrody dla kontrahentów handlowych przedsiębiorcy (sprawa dotyczyła stanu prawnego obowiązującego do końca 2013 roku).
Organ podatkowy stwierdził, że spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących nabycie samochodów osobowych, które zostaną nieodpłatnie przekazane jako nagrody w konkursie.
Zdaniem organu pełne odliczenie dotyczy tylko takich przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest odsprzedaż tych samochodów. Natomiast w sprawie przedmiotem działalności spółki jest produkcja stolarki okiennej i drzwiowej, a nie odsprzedaż pojazdów. Zatem nabywane samochody nie będą przeznaczone do odsprzedaży, lecz na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej – w celu przekazania ich jako nagrody. W konsekwencji spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia 60% kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia przedmiotowych samochodów osobowych, nie więcej jednak niż 6.000 zł (od każdego samochodu).
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyznał spółce rację. Zdaniem sądu nie może budzić wątpliwości, że zakres pojęcia „pojazd zakupiony w celu odsprzedaży" jest szerszy aniżeli zwrotu „gdy przedmiotem działalności podatnika jest odsprzedaż tych samochodów (pojazdów).
Pozbawianie spółki pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabywania przez nią samochodów osobowych, które jako towary o charakterze obrotowym (handlowym) przeznaczone są do zbycia w ramach wykonywanych przez podatnika opodatkowanych czynności usługowych byłoby bezpodstawne.
Podobnego zdania był też Naczelny Sąd Administracyjny, do którego trafiła sprawa. W opinii sądu w sprawie nie ma zastosowania ograniczenie w odliczeniu VAT od samochodów, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z 16 grudnia 2010 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym. Nabywanie samochodów z przeznaczeniem na nagrody w organizowanych konkursach jest formą przeniesienia prawa do dysponowania nimi jak właściciel.
Wyrok dotyczy stanu prawnego obowiązującego do końca 2013 roku, podczas gdy aktualne przepisy (wprowadzone 1 kwietnia 2014 r.) regulują zasady odliczania VAT od wydatków samochodowych w sposób zasadniczo odmienny. Chociaż wyrok nie jest do końca adekwatny w obecnym stanie prawnym, to również na gruncie aktualnych przepisów podatnik prowadzący działalność opodatkowaną VAT, nabywający samochód osobowy przeznaczony wyłącznie do nieodpłatnego przekazania jako nagrody w konkursie, ma możliwość pełnego odliczenia VAT przy nabyciu tego samochodu.
Ograniczenie prawa do odliczenia (do 50% kwoty VAT) nie ma bowiem zastosowania w przypadku samochodów wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Samochód nabyty i faktycznie wykorzystany wyłącznie w celu przekazania go jako nagrody w ramach działalności marketingowej podatnika niewątpliwie spełnia to kryterium.
Obecne przepisy nakładają na podatnika wykorzystującego pojazd wyłącznie do działalności gospodarczej obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu oraz złożenia odpowiedniej informacji do urzędu skarbowego na formularzu VAT-26 (chociaż w tym stanie faktycznym ewidencja byłaby zwykłą formalnością, ponieważ ze względu na przeznaczenie nie wystąpi przebieg do ewidencjonowania). Zgodnie z ustawą o VAT, obowiązki te nie dotyczą jednak m.in. sytuacji, gdy samochód jest przeznaczony wyłącznie do odsprzedaży, jeżeli odsprzedaż stanowi przedmiot działalności podatnika. Powstaje pytanie, czy pełne odliczenie VAT jest w tym przypadku uzależnione od dopełnienia tych dodatkowych obowiązków formalnych.
Podobna przesłanka, czyli odsprzedaż jako przedmiot działalności podatnika, istniała do końca 2013 roku jako warunek pełnego odliczenia (nie jak obecnie w kontekście dodatkowych obowiązków formalnych). Na gruncie tamtych przepisów w orzecznictwie słusznie przyjmowano, tak jak w przytoczonym wyroku NSA, że warunek ten jest spełniony w przypadku samochodów osobowych nabytych przez podatnika w celu przekazania jako nagrody w konkursie, loterii itp.
Do analogicznych wniosków można dojść na gruncie obecnych przepisów, pomocniczo odwołując się do wspomnianego orzecznictwa. W konsekwencji należy uznać, że pełne odliczenie w omawianej sytuacji nie jest uzależnione od prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu i złożenia informacji o pojeździe do urzędu skarbowego. Kwestia ta może jednak potencjalnie wiązać się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi, zwłaszcza jeśli nagrodą byłby samochód już zarejestrowany (dopuszczony do ruchu). W tej sytuacji warto więc potwierdzić ją interpretacją indywidualną. Należy też zaznaczyć, że nieodpłatne przekazanie samochodu jako nagrody będzie podlegało opodatkowaniu VAT.
Podstawa prawna: art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Marek Wojda - doradca podatkowy, partner w Martini i Wspólnicy
Najbliższe szkolenia z zakresu podatku VAT
Warszawa 
10.12.2024 10.12.2024 
760.00 + VAT
