W przypadku wykonywania przez komornika sądowego czynności egzekucyjnych oraz innych, przeprowadzanych na podstawie odrębnych przepisów, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty w odniesieniu do otrzymanej kwoty – taki zapis znalazł się w projekcie rozporządzenia ministra finansów dotyczącego późniejszego terminu powstania obowiązku podatkowego.
Rozporządzenie odnosi się do wydanej wcześniej, w czerwcu br., interpretacji ogólnej szefa resortu finansów (sygn.: PT1.050.1.2015.LJU.19) w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych przez komorników sądowych. Minister zmienił w niej stanowisko zawarte w interpretacji z 30 lipca 2004 r. (sygn.: PP10-812-802/04/MR/1556PP) w myśl której komornicy nie byli podatnikami VAT. Zgodnie z nową interpretacją czynności komorników należy uznać za podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług świadczenie usług za wynagrodzeniem i nie może być zastosowane wyłączenie, o którym jest mowa w ustawie o VAT.
Szef resortu powołał się w tej interpretacji na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, m.in. na wyrok w sprawie Komisji Wspólnot Europejskich przeciwko Królestwu Holandii. W tym wyroku TSUE stwierdził, że jeśli notariusze i komornicy prowadzą w Holandii niezależną działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług podmiotom trzecim, za co otrzymują określone płatności, to muszą być oni uznani za podatników VAT. Trybunał uznał też, że nawet jeśli przy wykonywaniu urzędowych czynności realizują uprawnienia władzy publicznej, to nie mogą korzystać z wyłączenia od opodatkowania, ponieważ nie są częścią administracji publicznej, a ich działalność związana jest z wykonywaniem wolnego zawodu.
Zgodnie ze zmienioną interpretacją ministra finansów, komornicy – aby móc dostosować się do nowych zasad opodatkowania – zostali zwolnieni z obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu wykonywanych przez nich czynności za wynagrodzeniem, do końca września 2015 r. Rozporządzenie – które wejdzie w życie 1 października br. – ma uwzględniać specyfikę ich pracy, często skomplikowane postępowanie egzekucyjne i formę wynagradzania.
W uzasadnieniu projektu podaje się przykład, że w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych w sytuacji umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela oraz na podstawie Kodeksu postępowania cywilnego, komornikowi przysługuje od dłużnika tzw. opłata stosunkowa, jakiej może on w ogóle nie otrzymać z uwagi na kondycję finansową dłużnika. Wtedy, w myśl rozporządzenia, obowiązek podatkowy w odniesieniu do tej należności zostanie przesunięty do momentu otrzymania zapłaty przez komornika.
