Pytanie

Spółka z dniem 1 stycznia 2016 zrezygnowała z bilansowej metody rozliczania różnic kursowych na rzecz metody podatkowej. Na dzień 31 grudnia 2015 r. spółka dokonała wyceny składników aktywów i pasywów wyrażonych w walucie obcej i zaliczy do przychodów i kosztów naliczone różnice kursowe ustalone na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości. Wycena ta będzie również zastosowana do celów podatkowych.
Co spółka ma zrobić z niezrealizowanymi różnicami kursowymi z wyceny na dzień 31 grudnia 2015 r. w następnym roku i zaksięgowaniem rzeczywiście zrealizowanych różnic kursowych?

Odpowiedź

Jeżeli spółka 31 grudnia 2015 r. zakończyła trzyletni okres, w którym dla celów podatkowych stosowała rachunkową metodę naliczania różnic kursowych, to począwszy od 1 stycznia 2016 r. będzie stosować podatkową metodę ustalania różnic kursowych, zgodnie z art. 15a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - dalej: u.p.d.o.p.

W takim przypadku, w zeznaniu podatkowym CIT-8 za rok 2015 w przychodach podatkowych zostaną ujęte również niezrealizowane dodatnie różnice kursowe z wyceny bilansowej aktywów i pasywów w walutach obcych, natomiast do kosztów uzyskania przychodów spółka zaliczy oprócz zrealizowanych, także niezrealizowane ujemne różnice kursowe z wyceny.

Uzasadnienie

Spółka prowadząca rachunkowość, niezależnie od stosowanej metody ustalania różnic kursowych dla potrzeb podatkowych, dokonuje wyceny na dzień bilansowy aktywów i pasywów, w tym również w walucie obcej, ustalając dodatnie lub ujemne różnice kursowe, które zalicza odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych. Jeżeli stosuje „podatkową" metodę naliczania różnic kursowych, to niezrealizowane różnice kursowe nie mają wpływu na podstawę opodatkowania.

Pytacie Państwo, co spółka ma zrobić z niezrealizowanymi różnicami kursowymi z wyceny na dzień 31 grudnia 2015 r. w następnym roku podatkowym - w zasadzie nic, ponieważ różnice te miały zarówno wpływ na wynik finansowy, jak i podstawę opodatkowania. W 2016 r. spółka na dzień bilansowy, w tym przypadku 31 grudnia 2016 r. dokona także, jak co roku wyceny aktywów i pasywów w walutach obcych oraz ustali z tego tytułu niezrealizowane różnice kursowe, które będą stanowić jedynie przychód lub koszt rachunkowy, natomiast nie będą zaliczane do przychodów podatkowych lub kosztów uzyskania przychodów w roku w którym spółka będzie stosowała przepisy art. 15a u.p.d.o.p.

Powstałe w związku z bilansową wyceną różnice kursowe należy rozliczyć w księgach następnego roku. W ustawie o rachunkowości nie uregulowano terminu ani metody dokonania tego rozliczenia. W praktyce możliwe są trzy sposoby jego przeprowadzenia, tzn.:

1. wystornowanie różnic kursowych pod datą 1 stycznia roku następnego,
2. wystornowanie różnic kursowych dopiero w momencie regulacji rozrachunków lub rozchodu waluty,
3. pozostawienie w księgach rachunkowych skutków wyceny bilansowej i zaewidencjonowanie zrealizowanych różnic kursowych ustalonych od początku roku do dnia regulacji rozrachunków lub rozchodu waluty.

Wybór sposobu rozliczania różnic kursowych z wyceny bilansowej należy do jednostki. Przyjęta metoda powinna zostać wykazana w zasadach (polityce) rachunkowości i stosowana w sposób ciągły.

Rozliczenie różnic kursowych ma znaczenie dla ustalania przychodów i kosztów w danym roku obrotowym. Po prostu nie można zaliczać powtórnie do przychodów finansowych tych samych dodatnich różnic kursowych, które w poprzednim roku obrotowym zostały już zaliczone do przychodów, podobnie jak w przypadku kosztów z tytułu ujemnych różnic kursowych.
W przypadku zmiany rachunkowej metody ustalania różnic kursowych na metodę podatkową należy zwrócić uwagę, by do zrealizowanych dodatnich lub ujemnych różnic kursowych nie został ponownie zaliczony ten przychód lub koszt, który powstał w ramach wyceny bilansowej, ale został już wcześniej uwzględniony w podstawie opodatkowania.