W myśl projektowanych zmian¹, począwszy od 1 stycznia 2017 r. zapłata dokonana przez podatnika podatku dochodowego z pominięciem obowiązku dokonania jej w formie przelewu będzie skutkowała brakiem możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z obecnie obowiązującym art. 22 ust 1 pkt 2 UoSDG², dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą powinno każdorazowo następować za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy, gdy drugą stroną transakcji jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro.

Jeśli projektowane zmiany wejdą w życie, to kwota transakcji, przy której powstaje obowiązek rozliczeń za pośrednictwem rachunku bankowego ulegnie zmniejszeniu z 15.000 euro na 15.000 zł. W konsekwencji, jeżeli podatnik nie dokona płatności za pośrednictwem przelewu na rachunek bankowy kwoty przekraczającej 15.000 zł, to naruszy on ww. przepis i może narazić się na sankcje przewidziane w ramach szeroko rozumianego prawa gospodarczego publicznego.
Z powyższym projektem związane są zmiany ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych³ oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych⁴. Mianowicie zakłada on wprowadzenie art. 15d UoCIT oraz art. 24e UoPIT, które to przepisy przewidują, iż podatnicy prowadzący działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej nie zaliczą do kosztów uzyskania przychodów kwoty płatności wynikającej z faktury/rachunku, umowy lub innego dokumentu, jeżeli płatność zostanie dokonana z naruszeniem obowiązku wynikającego z art. 22 UoSDG, tj. rozliczenia transakcji przekraczających 15.000 zł za pośrednictwem rachunku bankowego.

W przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty płatności dokonanej z naruszeniem obowiązku określonego ww. przepisie, podatnicy powinni zmniejszyć koszty uzyskania przychodów albo zwiększyć przychody – w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę płatności wynikającą z faktury/rachunku, umowy lub innego dokumentu w miesiącu, w którym została dokonana płatność.

Powyższa regulacja znajdzie zastosowanie również w przypadku nabycia lub wytworzenia środków trwałych albo nabycia wartości niematerialnych i prawnych oraz dokonania płatności po zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania. Jednakże zmniejszenie albo zwiększenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów następować będzie za rok podatkowy, w którym nastąpiła likwidacja działalności lub działów specjalnych produkcji rolnej albo za rok podatkowy poprzedzający rok podatkowy, w którym nastąpiła zmiana formy opodatkowania lub zmiana zasad ustalania dochodu.

Zgodnie z przepisem przejściowym nowe regulacje miałyby zastosowanie do płatności dokonywanych w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2016 r. Jednocześnie rozwiązanie to nie miałoby zastosowania do płatności wynikających z transakcji zawartych przed 1 stycznia 2017 r., jeżeli wartość transakcji nie przekraczałaby dotychczasowego limitu 15.000 euro. Ponadto nowa regulacja nie będzie miała zastosowania do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej.

W uzasadnieniu do projektu ustawy zmieniającej wskazano, że obniżenie obecnie obowiązującego limitu będzie miało pozytywny wpływ na zwiększenie transparentności dokonywanych transakcji, wzrost uczciwej konkurencji, zmniejszanie szarej strefy, a w konsekwencji przyczyni się do zwiększenia dochodów budżetu państwa.
Wejście w życie ww. zmian planowane jest począwszy od 1 stycznia 2017 r.

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z 21 stycznia 2016 r.
2. Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2004 r., nr 173, poz. 1807 ze zm., dalej zwana: UoSDG).
3. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1992 r., nr 21 poz. 86, ze zm., dalej zwana: UoCIT)
4. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r., nr 80, poz. 350 ze zm., dalej zwana: UoPIT)

prawnik w spółce Górski Grzyb Adwokaci i Doradcy Podatkowi