W pierwszej kolejności należy wskazać, że począwszy od 1 stycznia 2015 r. do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych1 wprowadzona została regulacja, zgodnie z którą wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:
- 250 zł miesięcznie - dla samochodów o pojemności silnika do 1600 cm3;
- 400 zł miesięcznie - dla samochodów o pojemności silnika powyżej 1600 cm3.
W związku z powyższym wśród podatników powstała wątpliwość czy ww. ryczałt obejmuje także koszty zakupu paliwa wykorzystywanego przez pracowników na cele prywatne, a kupowanego przez pracodawcę.
Dotychczas organy podatkowe stały na stanowisku, iż ryczałt nie wyczerpuje w pełni kwoty przychodu z tytułu używania samochodu do celów prywatnych. Co za tym idzie, twierdziły one, że ryczałtowo określona wartość nieodpłatnego świadczenia obejmuje wyłącznie koszty pracodawcy wynikające z udostępnienia pracownikowi samochodu służbowego do celów prywatnych. Wskazać jednakże należy, że używanie udostępnionego samochodu wiąże się z dodatkowymi kosztami, tj. np. kosztem zużytego paliwa. Takie koszty w ocenie organów podatkowych nie mogły jednak być uznawane za świadczenia objęte kwotą ryczałtu określoną w art. 12 ust. 2a UoPDOF.
W ocenie organów podatkowych ustawodawca wskazał bowiem wyraźnie, że chodzi o świadczenia związane z wykorzystaniem samochodu służbowego, a nie wszelkie pochodne koszty dotyczące jego używania.
Z powyższym stanowiskiem nie zgadzają się jednakże sądy administracyjne. I tak należy wskazać na kluczowy w tym przedmiocie wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 23 listopada 2015 r., sygn. akt: I SA/Wr 1595/15. W wyroku tym sąd skonstatował, iż art. 12 ust 2a UoPDOF wyraźnie wskazuje, że otrzymanym świadczeniem jest „wykorzystywanie samochodu służbowego do celów prywatnych". Natomiast zgodnie z definicją słownikową wykorzystywać oznacza „posługiwać się”, „używać". Co za tym idzie, świadczeniem pracodawcy nie jest samo udostępnienie samochodu, a możliwości prawidłowego jego używania, również poprzez ponoszenie wszystkich niezbędnych wydatków umożliwiających używanie samochodu.
Kontynuując sąd wskazał, że nie ma uzasadnienia, aby uznać za stanowiące odrębne świadczenia wydatki na zakup paliwa. Za powyższym przemawia ponadto konstrukcja ww. przepisu przyjęta przez ustawodawcę, dotycząca określania wysokości ryczałtu. Wskazać bowiem należy, że została ona powiązana z pojemnością silnika samochodu, który to parametr z kolei warunkuje przede wszystkim zużycie paliwa. Konkludując, należy wskazać, że twierdzenie, iż ustawodawca wiążąc wartość ryczałtu z zużyciem paliwa jednocześnie wydatki te chciałby z niego wyłączyć, jest nieracjonalne.
Wskazać należy, że linia interpretacyjna zaprezentowana przez ww. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu zaczyna być aprobowana również przez inne sądy administracyjne. Z tego punktu widzenia należy w szczególności zwrócić uwagę na dwa majowe wyroki, tj. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5 maja 2016 r., sygn. akt: III SA/Wa 1925/15 oraz wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 6 maja 2016 r., sygn. akt: I SA/Op 68/16, w których to ustnych uzasadnieniach wyroków potwierdzone zostały tezy zawarte w ww. wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu.
Reasumując, należy stwierdzić że wykładnia celowościowa wskazuje na objęcie z tytułu używania służbowego samochodu do celów prywatnych wszystkich wydatków ponoszonych w związku z wykorzystywaniem samochodu. Co za tym idzie, za błędne należy uznać stanowisko, zgodnie z którym ryczałt dotyczy tylko kosztów stałych utrzymania samochodu, tj. z wyłączeniem kosztów paliwa.
- Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r., nr 80, poz. 350 ze zm., dalej zwana: UoPDOF).
Filip Stradomski
prawnik w spółce Górski Grzyb Adwokaci i Doradcy Podatkowi sp. p.
Polecamy najblizsze szkolenie
