Jeżeli utrata towaru nastąpiła z przyczyn prze Ciebie niezawinionych, to nie masz konieczności korekty VAT naliczonego. Co innego, gdy przyczyniłeś się do utraty towarów.
Warunkiem umożliwiającym skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Zasada ta wyklucza możliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Chodzi tu o przypadki ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.
Jedna ze spółek zajmuje się sprzedażą akcesoriów wyposażenia domu. W okresie od marca do 22 czerwca 2015 r. w ramach prowadzonej działalności sprzedawała m.in. obrusy i poszewki z nadrukowanym wzorem. Okazało się, że firma naruszyła prawo do wzoru kontrahenta z Niemiec. Na mocy zawartej ugody spółka zobowiązała się do likwidacji towarów ze wzorem. Podatnik nie wiedział, czy z uwagi na likwidację części produktów oznaczonych wzorem konieczna jest korekta VAT naliczonego i kiedy trzeba ewentualnie jej dokonać. Spytał więc fiskusa.
Organ podatkowy wyjaśnił, że spółka ma obowiązek korekty odliczonego podatku naliczonego, ponieważ utraciła prawo do odliczenia podatku (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy nr ITPP2/443-1200/15/AK).
Umowne zniszczenie towarów z korektą VAT
Skoro określony w treści zawartej ugody obowiązek zniszczenia części produktów stanowił konsekwencję naruszenia przez spółkę cudzych praw do wzoru, to nie można mówić, że zniszczenie rzeczy wynika z przyczyn niezawinionych przez spółkę i powodów pozostających poza jej kontrolą.
Firma powinna skorygować więc VAT naliczony w deklaracji podatkowej składanej za ten miesiąc, w którym nastąpiła zmiana prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Zmiana ta nastąpiła nie w miesiącu przeprowadzenia likwidacji produktów, ale w miesiącu zawarcia przez strony ugody, której efektem była decyzja o zniszczeniu niesprzedanych produktów ze wzorem.
Komentarz eksperta
Utrata i zniszczenie towarów (czy to na skutek zdarzeń losowych, czy to na skutek likwidacji) nie powoduje generalnie zmiany prawa do odliczenia skutkującej obowiązkiem dokonania korekty odliczonego podatku.
Utratę towaru trzeba właściwie udokumentować
Warunkiem jest odpowiednie (tj. wiarygodne) udokumentowanie i potwierdzenie kradzieży lub zniszczenia. Wynika to wprost z art. 185 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE. Na podstawie tego przepisu korekta nie jest dokonywana m.in. w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności (zob. również przykładowo wyrok NSA z14 października 2010 r., nr I FSK 1450/09).
Zniszczenie z winy podatnika oznacza obowiązek korekty
Od tej zasady istnieje jednak wyjątek. Dotyczy on przypadków, gdy utrata lub zniszczenie towaru nastąpiło z przyczyn zawinionych przez podatnika (zob. przykładowo interpretację indywidualną dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 września 2009 r., nr ILPP2/443-914/09-2/EN). Taka właśnie sytuacja miała miejsce w tym przypadku. Konieczność zniszczenia towarów wynikła z naruszenia przez spółkę cudzych praw do wzoru. Organ podatkowy słusznie zatem wyjaśnił, że wnioskująca o wydanie interpretacji spółka jest zobowiązana do korekty odliczonego podatku.
Na podkreślenie zasługuje przy tym fakt, że taka korekta powinna nastąpić już w okresie rozliczeniowym zawarcia przez strony ugody, której efektem była decyzja o zniszczeniu towarów (a nie w okresie rozliczeniowym faktycznego zniszczenia towarów). Musisz pamiętać, że przesłanką utraty prawa do odliczenia jest nie tyle samo zniszczenie towarów, co zmiana prawa do odliczenia. W analizowanym stanie faktycznym zmiana prawa do odliczenia nastąpiła właśnie z chwilą zawarcia ugody. To od tej chwili towary przeznaczone do zniszczenia przestały być przeznaczone do sprzedaży opodatkowanej VAT.
Zastosuj w praktyce
- Jeżeli zniszczenie towaru nastąpiło z przyczyn przez Ciebie niezawinionych, to wówczas nie ma podstaw do korekty VAT naliczonego. Konieczne jest jednak, abyś wiarygodne udokumentował i potwierdził fakt kradzieży lub zniszczenia.
- Jeśli do utraty towaru dochodzi z przyczyn zależnych od Ciebie, to wówczas musisz skorygować VAT.
Podstawa prawna:
- art. 185 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 z 11 grudnia 2006 r. ze zm.),
- art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Tomasz Krywan
prawnik, doradca podatkowy (nr wpisu 11058)
Najbliższe szkolenia z tej tematyki
Katowice 
24.04.2025 24.04.2025 
720.00 + VAT
