Już obowiązują zmiany w podatku dochodowym od osób prawnych, których głównym celem jest uszczelnienie systemu podatkowego. Poznaj nowe regulacje.
Tak zwana duża nowelizacja ustaw o podatku dochodowym przewiduje zmiany w ustawie o CIT, które mają na celu przede wszystkim uszczelnienie systemu podatkowego. Dotyczą one m.in.:
- wyodrębnienia w ustawie o CIT źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych oraz rozdzielenia dochodów uzyskiwanych z tego źródła od pozostałych dochodów podatnika;
- modyfikacji przepisów ograniczających wysokość odliczanych odsetek (kosztów finansowania dłużnego);
- modyfikacji przepisów związanych z kontrolowaną spółką zagraniczną (Controlled Foreign Company – CFC);
- modyfikacji przepisów regulujących funkcjonowanie podatkowych grup kapitałowych (PGK);
- wprowadzenia przepisów limitujących wysokość kosztów uzyskania przychodów związanych z umowami o usługi niematerialne (umowy licencyjne, usługi doradcze, księgowe, badania rynku, dotyczące usług prawnych itp.) oraz związanych z korzystaniem z wartości niematerialnych i prawnych, a także przepisów precyzujących pojęcie „nabycia” wartości niematerialnej i prawnej;
- wprowadzenia tzw. minimalnego podatku dochodowego w odniesieniu do podatników posiadających nieruchomości komercyjne o znacznej wartości;
- doprecyzowania regulacji związanych z wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów kwot stanowiących podział wyniku finansowego;
- modyfikacji przepisu związanego z ustalaniem przychodu z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych poprzez m.in. rozciągnięcie go na przypadki przekazania takich rzeczy nieodpłatnie;
- modyfikacji przepisów określających sposób ustalania przychodów i kosztów ich uzyskania przy podziale przez wydzielenie;
- zmiany przepisu umożliwiającego zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych poprzez wyeliminowanie z tej straty kwoty nieodliczonego podatku VAT.
Uproszczenia regulacji ustawowych
Oprócz ww. rozwiązań o charakterze uszczelniającym system podatków dochodowych, nowelizacja zawiera także zmiany upraszczające i precyzujące obecnie funkcjonujące regulacje. Są to zmiany wpływające pozytywnie na prowadzenie działalności gospodarczej.
Do tej grupy rozwiązań należą:
- podwyższenie z obecnych 3.500 zł do 10.000 zł limitu wartości środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, umożliwiającego jednorazowe zaliczenie wydatków na nabycie tych środków lub wartości do kosztów uzyskania przychodów;
- wyłączenie stosowania przepisów o cenach transferowych i o obowiązku dokumentowania tych cen w przypadku tych podmiotów, u których jedynym czynnikiem kwalifikującym do uznania je za „podmioty powiązane” jest fakt, że udziały (akcje) w tych podmiotach posiada Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego;
- doprecyzowanie przepisów dotyczących rozliczania kosztów pośrednich;
- doprecyzowanie przepisów dotyczących kosztów uzyskania przychodów w przypadku zbywania wierzytelności, w tym poprzez jej wniesienie tytułem wkładu niepieniężnego do spółki, dokonywanie w związku z taką wierzytelnością odpisów aktualizujących oraz w przypadku umorzenia takiej wierzytelności;
- doprecyzowanie zasad określania dochodu uzyskanego ze zbycia akcji otrzymanych w wyniku realizacji programów motywacyjnych (zdefiniowanie programów).
Źródło „zyski kapitałowe”
Istotne jest zwłaszcza wyodrębnienie w ustawie o CIT źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych oraz rozdzielenie dochodów uzyskiwanych z tego źródła od pozostałych dochodów podatnika.
Jednym z częstych mechanizmów optymalizacyjnych stosowanych przez podatników CIT jest bowiem sztuczne kreowanie straty w operacjach gospodarczych dokonywanych z użyciem posiadanego majątku i obniżanie o wysokość takiej straty dochodów wygenerowanych w następstwie prowadzenia podstawowej działalności (działalności operacyjnej). W celu ograniczenia fiskalnych skutków związanych z tego rodzaju sztucznymi operacjami gospodarczymi, przy jednoczesnym utrzymaniu poziomu obciążeń podatkowych w podatku dochodowym na niezmienionym poziomie, w ustawie o CIT przyjęto rozwiązanie polegające na rozgraniczeniu tych źródeł przychodów i odrębnym określaniu przez podatnika uzyskanego z tych źródeł wyniku podatkowego – dochodu bądź straty. Z powyższych względów wprowadzono jako odrębne źródło przychodów (dochodów) przychody (dochody) uzyskiwane z „zysków kapitałowych”.
Uwaga
Jeżeli podatnik – w następstwie prowadzonej działalności i przeprowadzanych operacji gospodarczych – osiągać będzie w roku podatkowym zarówno dochody z „zysków kapitałowych”, jak i dochody z pozostałej działalności, to wówczas przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym (19% stawką podatku) będzie łączny dochód uzyskany z obu tych źródeł dochodów (przychodów).
Jeżeli jednak w ich następstwie taki podatnik uzyska dochód tylko z jednego z tych źródeł, a w drugim z nich poniesie stratę, to wówczas opodatkowaniu CIT będzie podlegać dochód uzyskany z jednego źródła, bez pomniejszania go o stratę poniesioną w drugim źródle przychodów. O wysokość takiej straty poniesionej w roku podatkowym w danym źródle dochodów (przychodów) podatnik będzie jednak mógł obniżyć swój dochód osiągnięty z tego źródła dochodów (przychodów) w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych, z tym, że wysokość takiego obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie będzie mogła przekroczyć 50% kwoty tej straty.
Uwaga
Analogiczne odliczenie straty tylko w danym źródle dochodów, poprzez obniżenie dochodu uzyskanego z tego źródła w kolejnych 5 latach podatkowych, będzie dotyczyć także sytuacji, w której – w roku podatkowym – podatnik poniesie stratę w obu źródłach przychodów, tj. stratę w źródle przychodów (dochodów) zdefiniowanym jako „zyski kapitałowe” i stratę „w źródle”, jakim będą przychody uzyskiwane z pozostałych źródeł przychodów
Tak, jak jest to przyjęte w ustawie o CIT w brzmieniu obecnie obowiązującym, przy ustalaniu wysokości wyżej omówionego dochodu lub straty nie będą uwzględniane:
- dochody (przychody) uzyskiwane przez podatnika z udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę na terytorium Polski (podatek od tych dochodów pobiera bowiem płatnik), zakwalifikowane treścią ustawy do „zysków kapitałowych”,
- przychody uzyskiwane przez nierezydentów (poza przypadkiem, kiedy podlegają przypisaniu do polskiego zakładu) ze źródeł wskazanych w art. 21 ustawy o CIT (podatek od tych dochodów również pobiera płatnik), a także przychody ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku albo nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem oraz koszty uzyskania tych przychodów.
Powyższe zasady znajdować będą zastosowanie również w przypadku dochodów (strat) uzyskiwanych z działalności prowadzonej przez spółki wchodzące w skład podatkowych grup kapitałowych, jak też i odnośnie do podatników uzyskujących przychody i ponoszących koszty w następstwie posiadanego udziału w spółce niebędącej osobą prawną, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy i praw majątkowych.
Za przychody uzyskane z zysków kapitałowych uważać się będzie:
- dywidendy oraz nadwyżki bilansowe w spółdzielniach,
- inne przychody faktycznie uzyskane z udziału w zyskach osób prawnych oraz spółek, o których mowa w art. 1 ust. 3 ustawy o CIT, w tym z działań restrukturyzacyjnych w postaci połączenia lub podziału;
- pozostałe przychody z posiadanego udziału lub akcji w osobie prawnej lub spółce, o której mowa w art. 1 ust. 3 ustawy o CIT;
- przychody z tytułu wniesienia do osoby prawnej lub spółki, o której mowa w art. 1 ust. 3 ustawy o CIT, wkładu niepieniężnego,
- przychody ze zbycia wierzytelności, jak również przychody z praw majątkowych, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7 ustawy o CIT, z papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz z tytułu uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, w tym z ich najmu, dzierżawy lub innej umowy o podobnym charakterze, jak również przychody z ich zbycia.
W 2018 roku powyższe kwalifikowania operacji gospodarczych w ujęciu podatkowym zaczęły funkcjonować w odniesieniu do wszystkich przedsiębiorców.
Podstawa prawna: ustawa z 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175).
Barbara Dąbrowska
ekonomistka, absolwentka studiów MBA, dyrektor ds. finansów
Polecamy szkolenia CIT
Gdańsk 
25.11.2024 26.11.2024 
1490.00 + VAT
