Krótkotrwałe umowy zlecenia z własnym pracownikiem – jak ustalić rodzaj oraz podstawę świadczenia chorobowego

Odpowiedź: Za pierwsze 33 dni lub 14 dni choroby pracownikowi przysługiwać będzie wynagrodzenie chorobowe, którego podstawę obliczamy z uwzględnieniem wynagrodzenia za pracę i ewentualnie umowy lub umów zleceń zawartych w okresie branym pod uwagę przy obliczeniach i trwających w czasie wspomnianej niezdolności do pracy.

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika w rozumieniu tej ustawy uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, o ile umowa taka zawarta została z własnym pracodawcą lub praca świadczona w jej ramach wykonywana jest na jego rzecz. Oznacza to, że pracownikowi mającemu jednocześnie podpisaną z  własnym pracodawcą umowę zlecenie przysługują pracownicze świadczenia chorobowe. Przed nabyciem prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego powinno być mu wypłacane wynagrodzenie chorobowe z art. 92 Kodeksu pracy. Wynagrodzenie to przysługuje za pierwsze 33 dni lub 14 dni niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym. Ten krótszy limit dotyczy niezdolności do pracy przypadających po roku kalendarzowym, w którym pracownik ukończył 50 lat.

Z pytania wynika, że jest to pierwsza choroba pracownika w bieżącym roku, co oznacza, że przysługuje mu wynagrodzenie chorobowe, którego podstawa wymiaru ustalana jest według zasad obowiązujących przy liczeniu zasiłku chorobowego przysługującego pracownikom. Zgodnie z art. 38 ustawy chorobowej podstawę tę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli pracownik nie przepracował wspomnianego okresu, podstawę świadczenia chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia chorobowego. Ustalamy je, dzieląc łączne wynagrodzenie osiągnięte w okresie branym pod uwagę przy obliczeniach przez liczbę miesięcy, w których zostało ono osiągnięte.

Jednocześnie ustawa chorobowa, w art. 3 pkt 3, wyjaśnia, że pod pojęciem wynagrodzenia należy rozumieć tu przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, pomniejszony o kwoty składek na ubezpieczenia społeczne finansowane ze środków pracownika. W sytuacji, jeśli pracownik ma równocześnie zawartą z własnym pracodawcą umowę zlecenie, podstawę tę stanowi zsumowany przychód z obu umów.

Pracodawca, o którym mowa w pytaniu, w bieżącym roku zawierał z własnym pracownikiem krótkotrwałe umowy zlecenia na czas od kilkunastu dni do miesiąca. Nie znamy natomiast okresów, na jakie umowy te były zawierane. Dlatego wyjaśnijmy, że odpowiednie zastosowanie będą tu miały następujące przepisy ustawy chorobowej:

• art. 36 ust. 4 mówiący o tym, że podstawę zasiłku chorobowego, a tym samym wynagrodzenia chorobowego, ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy,
• art. 41 ust. 2 mówiący o tym, że składników wynagrodzenia przysługujących tylko do określonego terminu – tu wynagrodzenia z umowy zlecenia – nie uwzględnia się przy ustalaniu podstawy zasiłku należnego za okres po tym terminie.

Wynagrodzenie z umowy zlecenia należy uwzględnić w podstawie wynagrodzenia chorobowego tylko, jeżeli dana umowa została zawarta w okresie branym pod uwagę przy obliczeniach i trwa nadal w trakcie aktualnej niezdolności do pracy.

Podstawa prawna:

• art. 92 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz. 917 ze zm.),
• art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.),
• art. 3 pkt 3, art. 36-47 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r. poz. 1368 ze zm.).

Zastanawiasz się, jak prawidłowo przygotować dokumentację ubezpieczeniową? Skorzystaj z praktycznych wskazówek dot. rozliczeń z ZUS, zawartych w „Ubezpieczeniach społecznych w praktyce” i prowadź dokumentację ZUS w 100% poprawnie!

www.ubezpieczeniaspoleczne.wip.pl