Jak rozliczać składki za żonę przedsiębiorcy wykonującą umowę zlecenia?
Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG z powodów przejściowych problemów zdrowotnych będzie potrzebował przez pewien czas przy prowadzeniu własnego biznesu pomocy żony. Jak w związku z tym należy rozliczać składki za żonę, która będzie pracowała na podstawie umowy zlecenia?
Żona przedsiębiorcy wykonująca umowę zlecenia w przedstawionej sytuacji powinna podlegać ubezpieczeniom jako zleceniobiorca, a nie jako osoba współpracująca.
Za osobę współpracującą z przedsiębiorcą uznaje się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli:
- pozostają z nim we wspólnym gospodarstwie domowym oraz
- współpracują przy wykonywaniu działalności.
Pamiętajmy, że nie dotyczy to osób, z którymi podpisano umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Członek rodziny na umowie o pracę to współpracownik
Jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, to dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca.
Jeżeli z przedsiębiorcą przy prowadzeniu działalności gospodarczej współpracuje członek jego rodziny, o którym mowa wyżej i odbywa się to podstawie umowy o pracę, to podstawę wymiaru składek należnych z tytułu współpracy stanowi:
- zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek, ogłoszonego na dany rok kalendarzowy – w przypadku składek społecznych oraz na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy i FGŚP,
- zadeklarowana kwota, nie niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku – w przypadku składki zdrowotnej.
Członek rodziny przedsiębiorcy wykonujący zlecenie to nie współpracownik
Inaczej pod względem składek na ubezpieczenia traktować trzeba osobę zatrudnioną w ramach umowy zlecenia, będącą członkiem rodziny przedsiębiorcy, która współdziała z nim przy prowadzeniu działalności (i pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym). Zleceniobiorca nie może w kontekście współpracy przy działalności gospodarczej być traktowany analogicznie jak pracownik. Z tego powodu osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca. Wynika to z tego, że:
- realizacja umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych,
- w ustawie o sus, w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników.
Członek rodziny przedsiębiorcy pozostający z nim we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracujący z nim w ramach umowy zlecenia, powinien być rozliczany tak jak zleceniobiorca, nie zaś według reguł obowiązujących przy współpracy. Przypomnijmy, że zleceniobiorca podlega:
- obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu,
- obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu,
- dobrowolnie (na swój wniosek) ubezpieczeniu chorobowemu.
Podstawa prawna:
- art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 8 ust. 2, art. 8 ust. 11, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.).
Mariusz Pigulski, specjalista w zakresu kadr i płac z ponad 10-letnim doświadczeniem, "Wiedza i praktyka"
Zastanawiasz się, jak prawidłowo przygotować dokumentację ubezpieczeniową?
Skorzystaj z praktycznych wskazówek dot. rozliczeń z ZUS, zawartych w „Ubezpieczeniach społecznych w praktyce” i prowadź dokumentację ZUS w 100% poprawnie!
