Przepisy związane z legalizacją pobytu ukraińskich uchodźców już obowiązują.

Działania zbrojne na terenie Ukrainy wymusiły nowe regulacje prawne w zakresie pomocy uchodźcom, którzy znaleźli schronienie w Polsce. W dniu 12 marca b.r. opublikowano ustawę
o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.

Ustawa zapewnia szczególne przywileje obywatelom Ukrainy w związku z działaniami wojennymi, którzy legalnie wjechali do Polski bezpośrednio przez granicę polsko-ukraińską i deklarują pozostanie na terytorium naszego kraju. Jednocześnie przepisy umożliwiają zalegalizowanie pobytu obywatelom Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu działań wojennych przybyli na terytorium Polski.

Nowe regulacje zakładają, że obywatele Ukrainy mogą legalnie przebywać w Polsce przez 18 miesięcy licząc od dnia 24 lutego 2022 r. W przypadku gdy wjazd obywatela Ukrainy nie został zarejestrowany na przejściu granicznym, rejestracja pobytu w Polsce może nastąpić na wniosek obywatela Ukrainy w ciągu 60 dni od dnia wjazdu do Polski.

Ustawa umożliwia nadanie numeru PESEL obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w związku z wojną. Rozwiązanie to pozwala na realizację szeregu usług publicznych na rzecz tych osób. W celu ułatwienia dostępu do usług publicznych online wraz z nadaniem numeru PESEL obywatele Ukrainy mogą uzyskać profil zaufany. Uzyskanie tego numer nie wpłynie na kwestię uzyskania polskiego obywatelstwa.

Przepisy gwarantują dostęp obywatelom Ukrainy do polskiego rynku pracy oraz opieki zdrowotnej. Aby skorzystać z możliwości zatrudnienia obywatela Ukrainy pracodawca ma obowiązek w ciągu 14 dni powiadomić za pośrednictwem portalu internetowego praca.gov.pl właściwy urząd pracy o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.

Nowe przepisy zakładają, że obywatele Ukrainy, którzy legalnie przebywają w Polsce mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski na zasadach obowiązujących dla obywateli polskich, pod warunkiem uzyskania numer PESEL. W przypadku gdy pobyt przedsiębiorcy, tj. obywatela Ukrainy w Polsce przestanie być legalny przedsiębiorca zostanie wykreślony z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Ustawa wprowadza także możliwość dalszej legalizacji pobytu w Polsce obywateli Ukrainy, którzy uciekli przed wojną. Obywatelom, których pobyt na terytorium Polski jest lub był uznawany za legalny, może zostać udzielone na ich wniosek zezwolenie na pobyt czasowy. Zezwolenia udziela się jednorazowo na okres 3 lat.

Podstawa prawna: ustawa z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa

Lidia Rubińska, Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego BDO