Na stres narażeni jesteśmy wszyscy – od szeregowych pracowników – fizycznych i umysłowych, po najwyższą kadrę kierowniczą.
Wg szeroko zakrojonych amerykańskich badań stres postrzegany jest przez pracowników jako jedno z głównych zagrożeń związanych z miejscem pracy (29,7% badanych), zraz po hałasie (34,9% badanych).
Coraz głośniej mówi się też o kosztach finansowych ponoszonych w związku z doświadczanym stresem i jego konsekwencjami. Europejska Komisja do Spraw Zatrudnienia i Problemów Społecznych stwierdza w jednym z raportów, że według ostrożnych jeszcze szacunków koszty związane z konsekwencjami stresu w pracy mogą sięgać w tym momencie w UE do 20 miliardów EUR rocznie.
Tymczasem nadal istnieje pewien stereotyp usprawiedliwiający w oczach decydentów brak aktywności związanej z zarządzaniem stresem w danej organizacji. Chodzi o przekonanie, że stres jest nieodłącznym elementem sukcesu i postępu. Jest to ewidentne mylenie pojęć stresu pozytywnego (tzw. eustresu) i stresu negatywnego. Ten pierwszy faktycznie skutkuje mobilizacją i zwiększoną motywacją, stymuluje do osiągania lepszych wyników, czy podejmowania wyzwań. Jednak rzadko możemy mówić o takiej formie stymulacji jako jedynej. Zdecydowanie najwięcej czynników oddziałujących na nas w środowisku pracy skutkuje stresem negatywnym, mającym długofalowe i odczuwalne jako uciążliwe efekty dla naszego zdrowia, samopoczucia, a także naszej skuteczności i koncentracji.
Należy także mieć świadomość, że każdy z nas reaguje na stres inaczej, tak jak i różne czynniki stresogenne pojawiają się w organizacjach. To, co kiedyś było podstawową przyczyną stresu dla danej osoby, na kolejnym etapie jej indywidualnego rozwoju może już nią nie być. I odwrotnie – wraz z wprowadzaniem nowych procedur, technologii, systemów obsługi i zarządzania oraz wraz ze zwiększającą się odpowiedzialnością jednostki, pojawiają się zupełnie nowe elementy wpływające na poziom stresu u pracownika. Do takich elementów należą także:
- interakcje z nowymi członkami zespołu lub nowym przełożonym,
- przeciążenie ilościowe i jakościowe pracą,
- monotonia i przewidywalność zadań,
- kumulacja napięć związanych z długotrwałą koncentracją,
- wysoka odpowiedzialność także za błędy (np. w księgowości),
- praca w izolacji lub utrudniony kontakt z przełożonym,
- praca w systemie motywacyjnym nastawionym na rywalizację.
Metody zarządzania stresem, niegdyś efektywne, teraz mogą okazać się w danym środowisku pracy anachroniczne. Konieczny jest zatem stały wysiłek skierowany na problem zarządzania stresem z poziomu centralnego, czyli danej organizacji, ale także świadome działania jednostki.
Jesteśmy bowiem wszyscy odpowiedzialni za przeciwdziałanie skutkom stresu – my, jako jednostki mające wpływ na własne reakcje oraz wybór strategii postępowania względem okoliczności stresogennych, ale także organizacja, jako twórca kultury organizacyjnej i warunków pracy oraz ich strażnik i egzekutor.
Tymczasem działy HR często zaczynają poszukiwać szkoleń z zakresu zarządzania stresem dopiero po interwencji samych pracowników, zgłaszających zapotrzebowanie na tego typu warsztaty. A przecież wystarczająco wczesne zaplanowanie takich szkoleń może ustrzec organizację przed całą plejadą konsekwencji, w tym utraconych korzyści wynikających z zaniedbania tematu prewencji stresu. Oto kilka tylko przykładów:
- błędy formalne i opóźnienia w realizacji projektów,
- spadek efektywności obsługi klienta i utrata zleceń lub wzrost zgłaszanych roszczeń i reklamacji,
- spadek terminowej obsługi zleceń i obniżenie zysków,
- wysoka absencja i rotacja oraz wynikające z niej koszty dla pracodawcy,
- wzrost zachowań konfliktowych w zespołach i obniżenie efektywności pracy, aż po zachowania mobbingowe i wynikające z nich roszczenia pracowników.
Z perspektywy jednostki wysoki poziom stresu w pracy rzutować może na obniżenie poziomu ogólnego zadowolenia z życia i skutkować:
- obniżeniem nastroju oraz stanu zdrowia,
- lękami, zwiększoną nerwowością, depresją, wypaleniem zawodowym,
- spadkiem odporności i zwiększeniem zachorowalności,
- obniżeniem płodności,
- zaburzeniami snu,
- bólami migrenowymi, bólami kręgosłupa przeradzającymi się w chroniczne dolegliwości,
- zwiększonym spożyciem używek,
- zanikiem satysfakcjonujących relacji z bliskimi.
Lista dotykających nas bezpośrednio skutków jest o wiele dłuższa i bardziej złożona.
JAK DOBRE SZKOLENIE MOŻE WPŁYNĄĆ NA ZMNIEJSZENIE STRESU PRACOWNIKA?
W psychologii jako podstawową dźwignię zmiany wskazuje się samoświadomość. Bo przecież jak zmienić coś, co nie istnieje? Dlatego właśnie szkolenia z zakresu zarządzania stresem „oświetlają” wypierane często fakty dotyczące przyczyn oraz naszych reakcji na czynniki stresujące. Uczestnicy mogą np. po raz pierwszy faktycznie zauważyć fizjologiczne reakcje organizmu na symulowany stres – takie, których istnienia nie podejrzewali podczas rutynowych czynności, np. pracy przy biurku: zaciśnięte szczęki i mięśnie karku, zaciśnięte pięści, napięcie mięśni twarzy, nerwowe tiki, zwiększoną potliwość, utratę koncentracji i obniżenie zdolności kognitywnych.
Wytrawni trenerzy będą potrafili wskazać i nauczyć rozróżniać fazy stresu: alarmową, przystosowawczą i reakcji. Omówią także rolę emocji w pracy oraz sposoby radzenia sobie z konfliktami, które są jedną z najczęstszych przyczyn stresu w pracy.
Najważniejsze korzyści ze szkolenia to m.in.:
- rozwinięcie umiejętności rozpoznawania oraz kontrolowania emocji w sytuacjach zawodowych wywołujących napięcie i stres,
- lepsze radzenie sobie w sytuacjach kryzysowych i zwiększenie efektywności zapobiegania sytuacjom stresowym,
- zwiększenie własnej odporności na stres i znaczna redukcja stresu, gdy on już wystąpił.
W BDO Academy współpracujemy z trenerami z wieloletnim doświadczeniem w zakresie szkoleń prewencji wypalenia zawodowego i zarządzania stresem. W zależności od specyfiki organizacji – jej celów, głównych gałęzi działalności, struktury oraz punktów styku z klientem zewnętrznym i wewnętrznym, trenerzy zaproponują indywidualnie dopasowane programy szkoleniowe.
Zapraszamy do kontaktu z konsultantem BDO Academy, który zaproponuje najlepsze rozwiązanie szkoleniowe.